ΑΝΩΤΑΤΗ ΣΧΟΛΗ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ

Πληροφοριακά Στοιχεία: Κατηγορία: ΕΠΠΑΙΚ

Αρχές και φιλοσοφία μαθήματος

Το επιστημονικό πεδίο της Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης έχει σήμερα ως αντικείμενο τον προσδιορισμό της αξίας των δράσεων του εκπαιδευτικού συστήματος με αξιόπιστο τρόπο με στόχο την επίτευξη αλλαγών και την ανάπτυξη του εκπαιδευτικού συστήματος. Η ανάπτυξη συστημάτων αξιολόγησης, τα οποία προσδιορίζουν διαδικασίες με τις οποίες αντλούνται πληροφορίες και απαραίτητες γνώσεις με σκοπό την αναβάθμιση και βελτίωση της παρεχόμενης ποιότητας εκπαίδευσης και τη συνεχή ανατροφοδότηση αποτελούν, επομένως, βασικές συνιστώσες της Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης.

Μέσα από τη διδασκαλία του μαθήματος οι φοιτητές αναμένεται να εξοικειωθούν με τις σχετικές έννοιες και να αντιληφθούν ότι αναφορικά με την εκπαιδευτική διαδικασία, σκοπός της αξιολόγησης είναι η βελτίωση και η ποιοτική αναβάθμιση όλων των συντελεστών της και η συνεχής βελτίωση της παιδαγωγικής επικοινωνίας και σχέσης με τους αξιολογούμενους. Πιο συγκεκριμένα αναμένεται οι φοιτητές να συνειδητοποιήσουν ότι με την αξιολόγηση του εκπαιδευτικού έργου επιδιώκεται η συνεχής βελτίωση της διδακτικής πρακτικής μέσα στην τάξη, η ποιοτική ανάπτυξη της σχολικής ζωής, η επιτάχυνση της υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος, η επισήμανση των αδυναμιών του εκπαιδευτικού συστήματος, η αποτίμηση των προσπαθειών και η κινητοποίηση όλων των παραγόντων της εκπαιδευτικής διαδικασίας για την αναβάθμιση του συνολικού εκπαιδευτικού αποτελέσματος.

3. Μαθησιακοί στόχοι

Στόχος του μαθήματος είναι οι φοιτητές:

·να εισαχθούν στις βασικές αρχές της επιστήμης της αξιολόγησης και να καταστούν ικανοί να δράσουν ως πολλαπλασιαστές των μεθόδων και τεχνικών, στις οποίες θα ειδικευτούν, κατά τη διάρκεια των σπουδών τους και στην επαγγελματική τους ζωή
·να αναπτύξουν εκτίμηση για το νόημα και την αξία της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών παραμέτρων
·να εξοικειωθούν με τα κύρια σημεία της αξιολόγησης των σχολικών μονάδων, της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών και του εκπαιδευτικού τους έργου
·να αναπτύξουν τις απαιτούμενες δεξιότητες σε σχέση με τη συστηματική προσέγγιση των διαστάσεων της αξιολόγησης του μαθητή
·να γνωρίσουν και να μπορούν να χρησιμοποιούν ποσοτικές και ποιοτικές μεθόδους αξιολόγησης
·να αναπτύξουν δεξιότητες ανάπτυξης και υλοποίησης αξιολογικών σχεδίων για τα Προγράμματα Σπουδών και την εφαρμογή τους
·να γίνουν ικανοί να αξιοποιούν τα αξιολογικά ευρήματα για τη βελτίωση της εκπαιδευτικής διαδικασίας και την κριτική ανάλυση των Προγραμμάτων Σπουδών

Περίγραμμα μαθήματος

·Ορισμοί, αρχές και θεωρητικές διαστάσεις της Εκπαιδευτικής Αξιολόγησης. Συστήματα Αξιολόγησης. Αξιολόγηση ως κοινωνική αναζήτηση και ως απολογισμικότητα (accountability).
·Είδη και μορφές αξιολόγησης. Διαγνωστική, Αρχική/Προβλεπτική- Διαμορφωτική/Συνεχής - Αθροιστική/Τελική αξιολόγηση, Εξωτερική - Εσωτερική, Κριτηριακή αξιολόγηση.
·Η εκπαιδευτική αξιολόγηση ως κρίκος της αλυσίδας της εκπαιδευτικής διαδικασίας και κάθε συντελεστή του εκπαιδευτικού συστήματος. Αρχές αξιολογικών μοντέλων: Η αξιολόγηση ως μέσο για την επίτευξη προκαθορισμένων εκπαιδευτικών στόχων. Καθορισμός σκοπού, αντικειμένου και κριτηρίων αξιολόγησης.
·Αξιολόγηση εκπαιδευτικού συστήματος μια ερευνητική διαδικασία με δυναμικό χαρακτήρα. Αναγκαιότητες σε μια παγκοσμιοποιημένη κοινωνία. Διεθνείς εκπαιδευτικές αξιολογήσεις (TIMMS, PISA). Επίπεδα αξιολόγησης: εκπαιδευτικό σύστημα/διοίκηση, εκπαιδευτικές μονάδες, διδάσκοντες, εκπαιδευόμενοι.
·Η αξιολόγηση της σχολικής μονάδας. Αποτίμηση εκπαιδευτικού έργου. Η αξιολόγηση του έργου του εκπαιδευτικού και η επαγγελματική του ανάπτυξη. Συμμετοχικές μορφές αξιολόγησης - Αυτοαξιολόγηση.
·Αξιολόγηση διδακτικών παρεμβάσεων – μαθητών. Αξιολόγηση μέρος της διδακτικής και μαθησιακής διαδικασίας. Προσδιορισμός στόχων – αντικειμένου – διαστάσεων - κριτηρίων. Η αξιοποίηση των αξιολογικών αποτελεσμάτων. Τρόποι δημοσιοποίησης. Περιγραφικές μορφές αξιολόγησης.
·Μέθοδοι και εργαλεία αξιολόγησης διδασκαλίας. Σχέση με στόχους μάθησης, περιεχόμενο του μαθήματος, διδακτική προσέγγιση του γνωστικού αντικειμένου, ηλικία, μαθησιακές ανάγκες και εμπειρίες των εκπαιδευόμενων. Τεχνικές συλλογής δεδομένων.
·Η σημασία της συλλογής, ανάλυσης, ερμηνείας και αξιοποίησης των αξιολογικών δεδομένων. Σύνδεση με εκπαιδευτικές αλλαγές και ανάπτυξη. Θέματα δεοντολογίας και δικαιοσύνης στην αξιολόγηση. Η σημασία της αλλαγής στάσεων και συμπεριφορών στην εκπαιδευτική διαδικασία. Σχέση εκπαιδευτικής αξιολόγησης και εκπαιδευτικής πολιτικής.

Μέθοδοι διδασκαλίας και μάθησης

Παρουσιάσεις διδάσκοντα θεωρητικών και παραδειγματικών στοιχείων της εκπαιδευτικής αξιολόγησης ώστε να γίνει φανερό το πολύπλοκο σύνολο μεθόδων, τεχνικών και μέσων που αποδεικνύουν, εάν οι στόχοι της εκπαίδευσης επιτεύχθηκαν και σε ποιο βαθμό.

Δημιουργία ηλεκτρονικής τάξης με αντιπροσωπευτικές παρουσιάσεις του μαθήματος, άρθρα προς μελέτη, κατάλληλους συνδέσμους, παραδείγματα από τη διεθνή εκπαιδευτική κοινότητα.

Ατομικές και ομαδικές εργασίες φοιτητών σε ποιοτικές και ποσοτικές μεθόδους αξιολόγησης, ώστε να κατανοήσουν ότι η διδασκαλία, η οποία εστιάζεται στην ενεργητική προσέγγιση της γνώσης, το δημιουργικό διάλογο και τα σύγχρονα διδακτικά μοντέλα, χρησιμοποιεί στοιχεία και από τις δύο κατηγορίες μεθόδων.

Οι φοιτητές θα εμπλακούν σε ασκήσεις πάνω σε τεχνικές αξιολόγησης όπως:

Γραπτές ή προφορικές εξετάσεις με ερωτήσεις ανάπτυξης ή αντικειμενικού τύπου
Συνδυασμός διαφορετικών τεχνικών (π.χ. τεστ και προφορική εξέταση)
Ημιδομημένος διάλογος μεταξύ των συμμετεχόντων στη μαθησιακή διαδικασία
Συνθετικές δημιουργικές – διερευνητικές εργασίες (Σχέδια εργασίας projects)
Συστηματική παρατήρηση
Φάκελος εργασιών του εκπαιδευόμενου (portfolio)
Αυτοαξιολόγηση του εκπαιδευόμενου
Ετεροαξιολόγηση

Οι φοιτητές, επίσης, θα εμπλακούν σε μελέτη και δραστηριότητες στα μέσα αποτύπωσης των αξιολογικών αποτελεσμάτων, πχ:

·Ποσοτικά μέσα (βαθμός)

Κλίμακα διαβαθμισμένων κριτηρίων (rubrics)
Ημερολόγιο
Portfolio
Χάρτης εννοιών (Concept map)
Project
Περιγραφική αξιολόγηση
Πεδίο δυνάμεων (force field).

Αξιολόγηση

Εξέταση γραπτή στο τέλος του εξαμήνου	·
Εξέταση προφορική στο τέλος του εξαμήνου	·
Πρόοδος (ενδιάμεση εξέταση):	·
Κατ’ οίκον εργασία:	·
Προφορική παρουσίαση εργασίας:	·
Εργαστήριο ή πρακτικές ασκήσεις:
Άλλα * : Ημερολόγιο, Διαβαθμισμένα κριτήρια(rubrics), Χάρτη εννοιών (concept map), Ερωτηματολόγια αυτοαξιολόγησης, ετεροαξιολόγησης, project,κλείδες παρατήρησης, συνέντευξη, πεδίο δυνάμεων (force field).	·

Διδακτικά Βοηθήματα

Α. Κύρια βοηθήματα :

Albert Oosterhof, Merrill, Επιμέλεια Κατερίνα Κασιμάτη (2009), Εκπαιδευτική Αξιολόγηση: Από τη Θεωρία στην Πράξη. Αθήνα: Εκδόσεις Έλλην. ISBN: 978-960-697-035-1, Εύδοξος: 16659

Κασσωτάκης, Μ. (2003), Η αξιολόγηση της επιδόσεως των μαθητών, Μέσα-Μέθοδοι-Προβλήματα-Προοπτικές, Αθήνα: Γρηγόρης (ΙΑ΄ έκδοση).

Β. Συμπληρωματικά βοηθήματα:

Παμουκτσόγλου Α. (2007). Θεωρία, Πράξη και Αξιολόγηση της Διδασκαλίας: Η Τεχνική Επαγγελματική Εκπαίδευση Αθήνα: Εκδόσεις ΕΛΛΗΝΟΕΚΔΟΤΙΚΗ ISBN: 978-960-8458-95-6, Εύδοξος: 768

ALTRICHTER, H., POSCH, P., et. al. (2001). Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους: Μια εισαγωγή στις μεθόδους έρευνας δράσης, Αθήνα, Μεταίχμιο.

Solomon, J. (ed) (1998). Trends in the Evaluation of Education Systems: School (Self) Evaluation and Decentralization, Athens, Pedagogical Institute, Department of Evaluation and European Commission D.G.XXII.

ΒΕΡΓΙΔΗΣ, Δ. (2001). Η συμβολή της αξιολόγησης στην εκπαιδευτική πολιτική, στο: Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων και Σχολείου: Εκπαιδευτική Αξιολόγηση; Πώς;, Αθήνα, Μεταίχμιο, 40-60.

ΒΕΡΔΗΣ, Α. (2001). Αξιολόγηση, εκπαιδευτικό έργο, ποιότητα: Αποσαφηνίσεις και συσχετίσεις, στο: Αξιολόγηση Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων: Εκπαιδευτική Αξιολόγηση; Πώς;, Αθήνα, Μεταίχμιο, 97-106.

Σολομών Ι. (1998). «Μοντέλα και πρακτικές εκπαιδευτικής αξιολόγησης: Μορφές κοινωνικού ελέγχου και συγκρότηση παιδαγωγικών υποκειμένων». Virtual School, The sciences of Education Online, τόμος 1, τεύχος 2, Αύγουστος 1998.

Σολομών, Ι. (επιμ.) (1999). Εσωτερική Αξιολόγηση και προγραμματισμός του Εκπαιδευτικού ΄Εργου στη Σχολική Μονάδα: ΄Ένα πλαίσιο εργασίας και υποστήριξης, Αθήνα, Τμήμα Αξιολόγησης, Παιδαγωγικό Ινστιτούτο.

Σολομών, Ι., Τσατσαρώνη, A., Κότσιρα Α. (1999). "Αξιολόγηση: Η Κοινωνική συγκρότηση των κειμένων., Virtual School, The sciences of Education Online, τόμος 1, τεύχος 4, Σεπτέμβριος.

ΨΑΧΑΡΟΠΟΥΛΟΣ, Γ. (2003). Συστήματα αξιολόγησης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη, Παιδαγωγική Επιθεώρηση,36, 114- 132.

ιστοσελίδα http://www.kee.gr/html/ research_main.php.

Donaldson, S.I., & Lipsey, M.W. (2006). Roles for theory in evaluation practice. In I. Shaw, J. Greene, & M. Mark (Eds.), Handbook of Evaluation. Thousand Oaks: Sage

Chen, H.-T. (2005). Practical program evaluation: Assessing and improve planning, implementation, and effectiveness. Thousand Oaks, CA: Sage

House, E. R. (2003). Evaluation theory. In T. Kellaghan & D. L. Stufflebeam (Eds.), International handbook of educational evaluation (pp. 9–14). Boston: Kluwer Academic

. Athens: Hellenic National Support Service of the eTwinning action. From http://etwinning.gr/files/ 1295017653teachers%20training%20needs%20report.pdf.

OECD (2011). Strong performers and successful reformers in education: Policy advice for Greece. Paris: OECD.

Available from http://www.unesco.org/new/fileadmin/MULTIMEDIA/HQ/ED/GMR/pdf/gmr2010/gmr2010-ch1.pdf.

Retrieved from http://unesdoc.unesco.org/images/0018/001836/ 183667e.pdf.

Ryan, Κ. & Cousins, J. B. (2009). The SAGE International Handbook of Educational Evaluation. Thousand Oaks: Sage.

Weiss, C. H. (2004). Rooting for evaluation: A Cliff Notes version of my work. In M. C. Alkin (Ed.), Evaluation roots: Tracing theorists’ views and influences (pp. 12–65). Thousand Oaks, CA: Sage.